Hymn
 |
1. Króluj nam Chryste, zawsze i wszędzie to nasze rycerskie hasło. Ono nas zawsze prowadzić będzie i świecić jak słońce jasno. 2. Naprzód przebojem młodzi rycerze Do walki z grzechem swej duszy Wodzem nam Jezus w Hostii ukryty Z nim w bój nasz zastęp wyruszy. 3. Pójdziemy naprzód, naprzód radośnie Podnosząc w góre swe czoła. Przed nami życie rozkwita w wiośnie Odważnie, bo Jezus woła. |
Historia
Termin łaciński ministrare oznacza "służyć, pomagać".
Początków ministrantury możemy się dopatrywać już za czasów Jezusa Chrystusa. W Ewangelii św. Jana czytamy:
"Andrzej, brat Szymona Piotra, rzekł do Jezusa: Jest tu jeden chłopiec, który ma pięć chlebów jęczmiennych i dwie ryby (...) Jezus wziął chleby i odmówiwszy dziękczynienie, rozdał siedzącym" (J 6, 8-9, 11)
Tak, więc ten "praministrant" usłużył samemu Zbawicielowi i w ten sposób uczestniczył w cudzie rozmnożenia chleba i ryb, który możemy uważać za zapowiedź Eucharystii.
Faktem jest, że od początku chrześcijaństwa Biskup sprawował Najświętszą Ofiarę wraz z asystą liturgiczną. Na początku byli to diakoni. Już w pierwszych wiekach chrześcijaństwa ukształtował się osobny urząd lektora. Był on sprawowany przez chłopców, którym stawiano wysokie wymagania moralne.
W późniejszych wiekach publiczne czytanie słowa Bożego zarezerwowane było wyłącznie dla osób przygotowujących się do kapłaństwa.
W średniowieczu do mszy św. usługują klerycy, a od Soboru Trydenckiego (1545r.) ministranci. W oficjalnych dokumentach Kościoła wzmiankę na ten temat znajdujemy dopiero w "Mediator Dei" Piusa XII z 1947 r. Msze św. odprawiane były w języku łacińskim, a ksiądz był odwrócony tyłem do ludzi. Wówczas służyło tylko dwóch ministrantów, zaś prezbiterium było oddzielone od reszty świątyni. Dopiero Sobór Watykański II (1962-1965) zajął się reformą liturgii i powrócił do starej tradycji Kościoła. Podkreślił rolę ludzi świeckich w sprawowaniu kultu Bożego i powierza na nowo funkcję lektora także osobom świeckim nie posiadających święceń. Liczny udział ministrantów i lektorów w liturgii wymaga jednak odpowiedniej troski o należyte przygotowanie ich do wykonywanych funkcji.
W POLSCE Konferencja Episkopatu powołała do istnienia Krajowe Duszpasterstwo Ministrantów (1964 r.). Stało się to po ogłoszeniu Konstytucji o Liturgii (3.XII.1963).
Pierwszym Krajowym Duszpasterzem Ministrantów był ks. Jan Wurcel, salezjanin z Wrocławia. Następnie w 1967 roku posługę taką podjął Sługa Boży ks. Franciszek Blachnicki - jeden z prekursorów odnowy liturgii w Polsce.
Stopnie
Krajowe Duszpasterstwo Służby Liturgicznej dzieli formację na następujące stopnie i funkcje:
- kandydat - nie nosi jeszcze komży, ale uczy się w tym czasie posługiwania do mszy, odpowiedzi mszalnych itp., ten okres próby trwa zazwyczaj rok; czasem stopień kandydacki bywa dzielony na dwa stopnie:
- aspirant - pierwsze 3 miesiące okresu kandydackiego - przyszli ministranci podczas liturgii nie wkładają jeszcze komży;
- kandydat - okres 9-miesięczny po uroczystym przyjęciu do grona kandydatów; kandydaci podczas liturgii noszą komżę.
- choralista (ministrant) - daje wiernym sygnały do przyjęcia odpowiednich postaw ciała za pomocą kołatek, dzwonków i gongów;
- ministrant światła - opiekuje się świecami, posługuje do nich;
- ministrant księgi pełni funkcje:
- ministranta krzyża - nosi krzyż podczas procesji i drogi krzyżowej;
- ministranta księgi - dba o księgi liturgiczne, przygotowuje je przed celebracją liturgiczną; może posługiwać celebransowi przy mszale;
- ministrant ołtarza może pełnić następujące funkcje:
- ministrant wody - nosi kociołek z woda święconą: podczas aspersji (pokropienia wiernych woda święconą) oraz błogosławieństw i poświęceń.
- ministranta kadzidła - funkcje spełniają dwaj ministranci:
- turyferariusz - odpowiedzialny jest za kadzielnicę, jej przygotowanie i utrzymanie w czystości; - nawikulariusz - służy razem z turyferariuszem - niesie kadzidła w naczyniu, zwanym "łódką" (łac. naviculum);
- ministrant ołtarza - posługuje przy naczyniach liturgicznych; podaje chleb, wino i wodę do sprawowania Eucharystii, usługuje kapłanowi, a przy udzielaniu wiernym Komunii świętej, przytrzymuje patenę pod Ciałem Pańskim, by jego partykuły nie spadły na ziemię;
- lektor - ministrant Słowa Bożego - osoba po specjalnym kursie trwającym zazwyczaj rok; proklamuje Słowo Boże (czytania z wyjątkiem Ewangelii) oraz odczytuje wezwania Modlitwy Powszechnej; może, za zgodą celebransa odczytać lub zaśpiewać psalm.
- psałterzysta - wykonuje psalmy, zazwyczaj jest ministrantem Słowa Bożego posiadającym uzdolnienia muzyczne;
- kantor - intonuje pieśni, dba o oprawę muzyczną liturgii i zaangażowanie wiernych w śpiew, ta funkcja rzadko już występuje w Polsce i jest często mylona z psałterzystą. Kantor zazwyczaj jest ministrantem Słowa Bożego posiadającym wykształcenie muzyczne;
- ceremoniarz - mistrz ceremonii - osoba po specjalnym kursie trwającym zazwyczaj rok; jego zadaniem jest koordynowanie działań pozostałych ministrantów; jest odpowiedzialny za prawidłowy przebieg liturgii, przeprowadza próby z ministrantami, musi być zaznajomiony z przepisami liturgicznymi;
- animator liturgiczny - jest starszym ministrantem (zazwyczaj powyżej 16 lat) lub osobą dorosłą, na ogół po specjalnym kursie; opiekuje się grupą ministrantów.
|